Gmina Warlubie

Trzeciego czerwca 1946 roku późnym wieczorem z Lipinek wyruszyły dwa samochody ciężarowe z grupą operacyjną MO i UB przysłaną z Bydgoszczy do zwalczania „band”, które w tym czasia zwiększyły swoją aktywność w Borach Tucholskich. Dobrze uzbrojonym oddziałem dowodził urodzony w Moskwie ppor. Wizor. Funkcjonariusze mieli powody do satysfakcji. Wieźli aresztowanego Partyzanta („bandytę”), proboszcza parafii z Lipinek i trzech mieszkańców, którzy tak jak proboszcz pomagali „bandzie”. Aresztowany Partyzant Jan Sikorski „Wilk”, leśniczy leśnictwa Kuźnica całą wojnę jako dowódca oddziału „Wilki” walczył z niemieckim okupantem. Po wojnie prędko przekonał się o tym, że wyzwoliciel ze wschodu jest nowym okupantem. Nawiązał kontakt z przybyłą na Pomorze V Wileńską Brygadą Armii Krajowej Majora Łupaszki w celu ochrony miejscowej ludności przed zbrodniczo poczynającą sobie nową władzą z nadania sowieckiego. Działał w konspiracji, ludność Lipinek i okolic widząc w Nim swego obrońcę pomagała Mu tak jak to było w czasie okupacji niemieckiej. Znaleźli się jednak zdrajcy i tak doszło do aresztowań. Samochody wiozące więźniów wyjechały ze wsi i piaszczystą drogą wjeżdżały do mroczniejącego lasu. Nagle zza drzew rozległy się strzały. To oddział partyzancki Władysława Chelińskiego „Małego” zaatakował wyjeżdżającą z Lipinek grupę operacyjną. Celem ataku było odbicie aresztowanych. Funkcjonariusze ponieśli duże straty. Na miejscu zginęło trzech milicjantów, a po kilku dniach na skutek odniesionych ran zmarło jeszcze dwóch. Zginął dowódca grupy operacyjnej ppor. Wizor. Słabo uzbrojeni partyzanci po awarii karabinu maszynowego wycofali się. Jan Sikorski „Wilk” został zastrzelony przaz milicjantów.

          Po 67 latach w czwartek 20.06.2013 r. na miejscu potyczki miała miejsce uroczystość odsłonięcia dwóch tablic. Jedna tablica poświęcona jest poległemu partyzantowi Armii Krajowej Janowi Sikorskiemu, a druga informuje o przebiegu walki pod Lipinkami w dniu 03.06.2013 r.

          Organizatorami uroczystości był Oddział IPN w Gdańsku i Delegatura IPN w Bydgoszczy, Gmina Warlubie oraz Lasy Państwowe reprezentowane przez Nadleśnictwo Dąbrowa. Inicjatorem ustawienia tablic było Stowarzyszenie Historyczne V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej. Tablice ufundowane przez Nadleśnictwo Dąbrowa zostały ustawione obok pomnika zbudowanego w latach 50-tych ubiegłego wieku dla upamiętnienia funkcjonariuszy aparatu przemocy, którzy zginęli podczas bohaterskiego ataku Żołnierzy Niezłomnych 3.06.1946 r.

Wśród zaproszonych Gości obecni byli:

• siostra poległego Partyzanta Pani Teresa Czartoryska z 3 pokoleniami rodziny,
• weterani AK i NSZ z Grudziądza,
• przedstawiciele Lasów Państwowych: Włodzimierz Robert  emerytowany nadleśniczy nadleśnictwa Dąbrowa oraz Artur Karetko obecny nadleśniczy tego nadleśnictwa wraz z pracownikami, obecni byli również przedstawiciele Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych  w Toruniu,
• przedstawiciele Gdańskiego i Bydgoskiego IPN,
• przedstawiciele Stowarzyszenia Historycznego V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej,
• emerytowany i obecny Proboszcz Parafii w Lipinkach,
• Wójt i Przewodniczący Rady Gminy w Warlubiu wraz z Radnymi i Pracownikami Urzędu Gminy Warlubie, Sołtys Sołectwa Lipinki, Prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Lipinek.
• młodzież ze Szkoły Podstawowej im Przyjaciół Borów Tucholskich w Lipinkach z Dyrektorem i Nauczycielami, młodzież z pozostałych szkół Gminy Warlubie;
• przedstawiciel Ministra do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych,
• poczty sztandarowe: RDLP w Toruniu, szkół z terenu gminy Warlubie, OSP Lipinki,
• grupa rekonstrukcji historycznej ROTA z Grudziądza,
• KGW w Lipinkach,
• mieszkańcy Lipinek i innych miejscowości,

          Uroczystość rozpoczęła się o godzinie 11,00 na skraju Lipinek w miejscu posadowienia tablic. Prowadząca uroczystość Marzena Kruk Naczelnik Gańskiego Archiwum IPN powitała zebranych oraz przedstawiła wydarzenia jakie miały tu miejsce 3.06.1946 r. Nastąpiło przecięcie wstęgi przez siostrę poległego Partyzanta i przedstawiciela LP.

Emerytowany Proboszcz Parafii w Lipinkach Ksiądz Stefan Graś poświęcił tablice oraz wygłosił homolię o treści patriotyczno religijnej.

Rozpoczął słowami Prymasa Tysiąclecia „Pierwszą moją miłością po Bogu jest Polska”. Ksiądz Graś mówił o potrzebie bycia patriotą i o tym,że najważniejsze w życiu Polaków powinno być Bóg, Honor, Ojczyzna.

Przemawiała Siostra Poległego Pani Teresa Czartoryska dziękując za upamiętnienie Jej poległego Brata, przemawiał także przedstawiciel młodszego pokolenia rodziny poległego Jana Sikorskiego. Przedstawiciel LP odczytał informację o martyrologii leśników Pomorza i Kujaw. Kombatant Armii Krajowej z Grudziądza Pan Paweł Puchalski mówił o bohaterstwie tych, którzy walczyli z nowym komunistycznym okupantem i o tym, że ich ofiara dopiero teraz jest doceniana.

          Dr hab. Grzegorz Berendt naczelnik Biura Edukacji gdańskiego IPN podkreślił, jak ważna była walka Żołnierzy Niezłomnych pomimo braku szansy na zwycięstwo. Nawiązał do Potopu Szwdzkiego, Powstania Wielkopolskiego i zrywu Solidarnościowego w 1980 roku. Przy braku realnych szans powodzenia, we wszystkich tych przypadkach udało się odzyskać niepodległość. Piotr Dowżenko prezes Stowarzyszenia Historycznego V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej dziękował społeczeństwu Lipinek za ciepłe przyjęcie inicjatywy ustawienia tablic.  

Zygmunt Krzemień Przewodniczący Rady Gminy Warlubie mówił o patriotycznej postawie mieszkańców ziemi lipińskiej i o konieczności wykorzystania bryły pomnika dla uczczenie Tych, którzy na tych terenach ginęli i cierpieli za Ojczyznę w latach 1939 do lat powojennych.

Zwrócił uwagę na to jak ważna jest ta uroczystość dla odkłamania historii, szczególnie dla młodzieży.

Krzysztof Michalak Wójt Gminy Warlubie przekazał uczniowi SP w Lipinkach wygrawerowany napis jako symboliczne zobowiązanie do kultywowania pamięci o Żołnierzach Niezłomnych.

Na koniec uroczystości delegacje złożyły kwiaty i zapaliły znicze.

Druga część odbyła się w Wiejskim Domu Kultury w Lipinkach, gdzie wystąpili uczniowie SP im. Przyjaciół Borów Tucholskich w Lipinkach w programie poświęconym Janowi Sikorskiemu i V Wileńskiej Brygadzie Armii Krajowej.

           Dr Marek Szymaniak z Delegatury IPN w Bydgoszczy wygłosił referat i zapowiedział filmy poświęcone Żołnierzom Wyklętym i działaniom V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej na Pomorzu.

          Instytut Pamięci Narodowej ustawił przy szkole w Lipinkach wystawę poświęconą Żołnierzom Wyklętym czynną do 8 lipca bieżącego roku.

          Grupa rekonstrukcji historycznej Rota ustawiła makietę obozu partyzanckiego chętnie odwiedzaną przez zebranych. Panie z KGW i Pracownice stołówki szkolnej zaprosiły na smaczną grochówkę i kawę z drożdżówką.

          Na koniec Pani Marzena Kruk podziękowała wszystkim, którzy przyczynili się do tej pięknej uroczystości.

          Miłym akcentem było  bezpłatne przekazanie zebranej publiczności książek pt.„Potyczka Pod Lipinkami 3 czerwca 1946 ”  Marzeny Kruk.

Zygmunt Krzemień

                                                                                            Przewodniczący Rady Gminy Warlubie